Bubbels van eigen bodem
Op de flanken van de Limburgse Louwberg staat het oudste professionele wijnbedrijf van Nederland. De wijnen van de Apostelhoeve wisten zelfs een Franse president te imponeren.
Eerst maar het slechte nieuws: de mousserende wijn van de Apostelhoeve, zachte bubbels van eigen bodem, is schoon op. Alle andere wijn van oogstjaar 2020 trouwens ook. Geluksvogels kunnen op internet misschien nog een flesje scoren, maar wie over een jaar met Oud en Nieuw een Riesling Brut of een Cuvée XII Brut wil schenken van Nederlands oudste professionele wijnbedrijf, kan maar beter vandaag nog inschrijven. Over een maand of drie wordt de oogst van 2021 gebotteld en ook die zal vermoedelijk de deur uitvliegen. De vraag naar wijn van de Apostelhoeve overtrof het aanbod dit jaar met 48 procent.
In de kelders van de hoeve op de Limburgse Louwberg rijpt de wijn in stalen vaten, een klein deel ligt op Frans eikenhout. Acht soorten wit, waarvan twee mousserende, die in het jaar na de oogst geschonken kunnen worden. ‘Hier doet de natuur rustig zijn werk’, zegt eigenaar Mathieu Hulst (55) tussen de vaten, ‘het sturen van de kwaliteit doe je vooral in de wijngaarden.’
Licht tinteltje
Die wijngaarden rollen vanaf de monumentale, mergelstenen boerderij in de richting van het Jekerdal – een verdwaald stukje Frankrijk tussen Maastricht en België. Hier plantte vader Hugo Hulst in 1970 een perceel wijnstokken tussen zijn appel- en perenbomen om vier jaar later de eerste 1.700 flessen te kunnen bottelen. Prima terroir, naar bleek. De lokale mergel bestaat vooral uit koolzuurhoudende kalk die de wijn een beetje bite geeft, een heel licht tinteltje.
Ruim vijftig jaar later ligt de productie van de nu acht soorten wit op ruim 100 duizend flessen, zijn wijnen van de Apostelhoeve internationale bekroond, en staat Mathieu klaar om in april 2022 uit te breiden van 14 naar 19 hectare. Dit mede met het oog op de derde generatie. Zijn zoons Robin en Gilbert, twintigers, zijn inmiddels toegetreden tot het familiebedrijf. ‘We hopen over vier jaar 200 duizend flessen te kunnen produceren.’
Opschalen doe je niet zo maar even in de wijnbouw – het is slow business. Pas vier jaar na de aanplant van nieuwe wijnstokken kan de eerste wijn worden gebotteld. ‘De cashflow is navenant’, zegt Mathieu. ‘We willen de financiering per se in in eigen hand houden. Dan duurt het maar wat langer: het gaat wél op onze manier. Wil je iets goeds neerzetten in de wijnbouw, dan moet je eerder denken in generaties dan in jaren.’
Begon vader Hugo met een oud wijnpersje van een lokale schrijnwerker, zoon Mathieu – die in 1985 instapte – leidde het bedrijf in de 21ste eeuw naar een gemechaniseerde bedrijfsvoering. Sinds zes jaar wordt er machinaal geoogst. Met een oogstmachine die de rijpe druiven heel zachtjes lostrilt, ‘plukt’ Mathieu in anderhalf uur de hoeveelheid waaraan 25 plukkers een dagtaak hadden. Tot vorig jaar bottelde de familie Hulst alles nog zelf, in 2020 werd een professioneel bottelaar ingeschakeld die 30 duizend flessen per dag onder de kurk werkt.
Het pioniersbloed blijft. Als eerste commerciële wijngoed in Nederland heeft de Apostelhoeve in 2020 viognier-druiven aangeplant, naast de müller-thurgau, de riesling, auxerrois en pinot gris. Het druivenras, bekend uit het noordelijke Rhônegebied, is bezig aan een internationale doorbraak. Het blijft een gok of de gevoelige, zuidelijke viognier zich thuis gaat voelen op de Limburgse hellingen.
Ongevraagd compliment
Hulst speelt met die aanplant in op de klimaatopwarming, en die gaat hard, zegt hij. ‘Vanaf 1985 merkten we dat het weer blijvend aan het veranderen was. Vroeger probeerden we iedere zonnestraal te vangen. Te weinig zon levert namelijk zure wijn op. Nu moeten we juist eerder oogsten om voldoende zuur te houden. We plukten vroeger nooit voor 10 oktober, terwijl we nu al op 10 september zitten.’
Het blijft een ongewisse sector, zegt hij. De afgelopen aprilmaand kostte de late nachtvorst hem zo’n 30 procent van de oogst. Net als veel Franse wijnboeren plaatste de familie Hulst twee vriesnachten lang waxinepotten tussen de wijnstruiken om de kou te temperen, een flinke kostenpost. Hij remt zijn jongens daarom weleens wat af in hun enthousiaste plannen voor het bedrijf. ‘Rustig aan, zeg ik dan, eerst eens zien wat het nieuwe perceel oplevert – we hebben maar voor één jaar verzekering in de kelders liggen.’
Aan marketing doet de Apostelhoeve niet. Goede wijn behoeft geen krans tenslotte, zeker niet als hij op de kaart staat van sterrenrestaurants en een ongevraagd compliment krijgt van een Franse president. Dertig jaar geleden, tijdens een diner in de Limburgse hoofdstad aan de vooravond van de Eurotop die zou leiden tot het Verdrag van Maastricht, werd een auxerrois geschonken van de Apostelhoeve. Tot groot genoegen van de Franse president Francois Mitterrand. ‘Jaren later kwam zijn weduwe langs. Zij vertelde hoezeer haar man onder de indruk was van onze wijn.’
Vorig jaar werden drie wijnen van de Apostelhoeve met goud bekroond op een prestigieus wijnconcours in Straatsburg. De vinologische kennis die ten grondslag ligt aan de topwijnen is gegroeid aan de keukentafel van de Apostelhoeve. ‘We overleggen over alles, mijn vader, mijn vrouw, mijn zoons en ik’, zegt Mathieu. ‘En als we een nieuwe blend gaan proeven, schuift oma ook aan. De meeste stemmen gelden dan. We zijn het niet altijd eens, maar het is wel altijd gezellig.’